3. Wedyjskie duchowe ścieżki. Droga Śakti, Śiwy i Wisznu.

Osoba która nie jest zaznajomiona z sanatanadharmą (hinduizmem), ma zazwyczaj kłopot ze zrozumieniem dlaczego jest tyle różnych bóstw, sposobów wielbienia i duchowych ścieżek. Osoba zaznajomiona też często ma zresztą ten kłopot. Tym artykułem chciałbym usystematyzować trochę te różne ścieżki i sposoby praktyk.

Zazwyczaj ludzie myślą, że wszystkie duchowe ścieżki prowadza do tego samego celu, a jedyna różnica to w tym, że jedni lubią tą formę praktyk, a inni drugą. To tak jakby oddanie politykowi przynosiło ten sam efekt co oddanie Bogu. Ponieważ jedno i drugie zawiera element oddania. Nie jest to oczywiście prawdą.

Wedyjska ścieżka proponuje trzy drogi

Wedyjska ścieżka proponuje trzy drogi które, choć na pierwszy rzut oka podobne w praktykach, to prowadzą jednak do różnych celów. Stajesz się tym o czym medytujesz.

Owoce tak zebrane nie cieszą zbyt długo.
Jedynie nierozsądni o nie zabiegają.
W świecie bogów żyć będą ci, co bogów wielbią.
Ci, co Mnie cześć oddają, będą żyli ze Mną.

Sri Kryszna
Bhagawadgita 7.23

Kto czci bogów, narodzi się między bogami.
Kto cześć przodkom oddaje, w ich świecie żyć będzie.
Tak też z każdą wielbioną przez siebie istotą
Łączy się jej wielbiciel. A kto Mnie czcią darzy,
Ten ze Mną mieszkać będzie.

Sri Kryszna
Bhagawadgita 9.25

Może w książkach indologów czasem przedstawia się te ścieżki jako konkurujące ze sobą o dominacje. Tak jak by zwolennicy jednego bóstwa walczyli ze zwolennikami drugiego. Jest to może i prawdą na przestrzeni ostatnich 200-300 lat, ale nie znajdziemy nigdzie w starożytnych tekstach wzmianek o takim zachowaniu praktykujących, ani zachęty do takich działań.

Wedyjskie ścieżki różnią się między sobą, ale jednocześnie są ze sobą zharmonizowane i uzupełniają się nawzajem. Ponieważ są skierowane do ludzi o różnych psychologicznych potrzebach.

Świat według Wedanty

Wedanta opisuje trzy elementy z którego składa się rzeczywistość:

1. Brahman (Bóg, wymiar transcendentalny, duchowy)
2. Atman (świadomość, jaźń, dusza)
3. Dźagad (materia, świat poznawalny i doświadczalny zmysłami

Dodatkowo Wedanta opisuje rzeczywistość zawsze jako osobę, mającą cechy i wolę. Dlatego każdemu z tych elementów jest przypisane pewne bóstwo które jest uosobieniem tego elementu. W ich kierunku skierowane są wysiłki praktykującego.

Brahman, Bóg

Brahman (Bóg) jest źródłem wszystkiego. Jest samo-emanujący i nie posiada swojego źródła. Sam jest źródłem pozostałych elementów. Brahman jest wszechobecny i ostatecznie jest jedną istotą. Tą istota jest Wisznu, Narajana lub Kryszna.

Tak jak promienie słońca na niebie są przedłużone do przyziemnej wizji, tak samo mędrcy i uczeni wielbiciele zawsze widzą najwyższą siedzibę Pana Wisznu. Ponieważ te bardzo chwalebne i duchowo przebudzone osoby (bramini) są w stanie zobaczyć świat duchowy, ale są również w stanie wskazać (innym) tę najwyższą siedzibę Pana Wisznu.

Rig Weda 1.22.20-21

Jestem bytów początkiem i źródłem wszystkiego.
Zrozumiawszy to, mędrcy wielbią Mnie w skupieniu,

Sri Kryszna
Bhagawadgita 10:8

Śiwa czyli Jaźń

Śiwa jest uosobioną sumą wszystkich jaźni. Sumą wszystkich świadomości. Jak sam mówi o sobie w Padma Puranie i Bhagawata Puranie 6.17.28 jest wielbicielem Wisznu lub Kryszny.

vaishnavam yatha shambhu

„Śiwa jest najlepszym z wisznuitów” Bhagawatam 12.13.16

Popularna śiwaicka mantra brzmi: Śivo’ham

Co dosłownie znaczy „jestem Śiwą”. Ale czy naprawdę jesteś osobą która ma splątane włosy, naszyjnik z węża i girlandę z czaszek, a kiedy tańczysz unicestwiany jest świat? Ezoteryczne znaczenie tej mantry brzmi: „jestem świadomością”. To jest prawdziwe znaczenie tej mantry.

Śakti, Prakriti, Wielka Matka

Śakti lub Durga jest uosobieniem trzeciego elementu, materialnego wszechświata. Jej cechy to moc, siła, i kontrolowanie materii. Rozwijanie energii kundalini, czakry, materializacje i różne moce jogiczne (siddhi) to efekty jej wielbienia.

Rodzaje dyscypliny (sadhany), duchowej praktyki

Dlatego też mamy trzy systemy duchowej dyscypliny (sadhany). Odpowiadają one tym trzem podziałom.

1. Brahman: Asztangajoga – Bhaktijoga
2. Śiwa: Hathajoga
3. Śakti: Tantra, Lajajoga, Sahadźajoga

Asztangajogę opisuje w Bhagawadgicie Kryszna, a doprowadza ona w rzeczywistości do bhaktijogi, oddania Krysznie (Osobowemu Absolutowi). Te dwie jogi zostały oddzielone od siebie dopiero później, po Patańdźalim. Sam Patańdźali jest zresztą inkarnacją Ananta Śeśy, węża na którym spoczywa Wisznu. Nieprzypadkowo od niego pochodzi ten rodzaj jogi.

Hathajoga jest zupełnie inną tradycją, z własną linia nauczycieli i osobnymi praktykami, a jej „założycielem” jest Śiwa.

Tantra to zbiór różnych praktyk jogicznych i medytacyjnych. Lecz ich cel jest inny od wymienionych wcześniej.

Te trzy ścieżki mają swoje pisma, nauczycieli i sposób praktyki. Nie ma między nimi sprzeczności. Każda jest przeznaczona dla zaspokojenia innego rodzaju psychologicznych potrzeb praktykujących. Kto pragnie mocy, sił, umiejętności jogicznych, zrozumienia energii kosmicznej, pragnie zjednoczenia z kosmosem lub pragnie materialnego spełnienia podążać będzie ścieżka Śakti.

Ten kto pragnie egoistycznie (w dobrym znaczeniu tego słowa) poznać i zrozumieć własną jaźń, zrozumieć prawdziwego siebie i doświadczyć intuicyjnie własnej duchowości wybierze drogę Śiwy.

Trzecią drogą podąża najmniej osób. To droga do poznania Najwyższego, który jest źródłem wszystkiego, Boga. Dlaczego te osoby są na duchowej ścieżce? Ponieważ zrozumiały, że Ktoś jest ich źródłem, od Kogoś pochodzą i pragną zrozumieć Tą Osobę. Rozumieją, że przez poznanie Tej Osoby poznają wszytko, to kim sami są i to czym jest świat. Dla nich jogiczna umiejętność latania nie robi wrażenia. Wiedzą, że Bóg sprawia, że wszystkie planety latają. Więc lepiej zrozumieć kim jest Ten Który To Sprawia. Te osoby wybierają drogę wisznuizmu.

Doskonała harmonia pomiędzy ścieżkami

Geniusz sanatanadharmy przejawia się w tym, że każdy znajdzie miejsce w tym systemie. Współczesne religie myślą, że aby osiągnąć zbawienie należy podążać ich ścieżką, w przeciwny razie pójdziesz na wieczność do piekła. To bardzo sekciarskie i ograniczone myślenie. Takie podejście nie przejawia tak naprawdę miłosierdzia względem nikogo, ponieważ odrzuca tych którzy nie podążają tą ścieżką.

W sanatanadharmie jest miejsce dla każdego, ostatecznie powinniśmy dojść do zrozumienia Boga, ale praktykując którąś z wymienionych duchowych ścieżek czegoś doświadczymy, czegoś się nauczymy. Wtedy zapragniemy poznać to co Najwyższe, Ostateczną Rzeczywistość. Zechcemy podążać najwyższą, wąską, ścieżką (parama marga). Nikt nie jest przeklęty na wieki. Wąska ścieżka zaprasza i czeka na nas. Aby dobrowolnie nią podążać.

Dlatego reinkarnacja jest logiczna i sprawiedliwa, ponieważ daje nam tyle czasu ile potrzebujemy, aby to zrozumieć. I masz na to całą wieczność.

Hari Om Tat Sat

Kryszna Kirtan

—-

Bhagawadgita tłum. Szuwalska

Rig Weda tłum. z angielskiego własne

(wyświetleń: 1011)