Jaźń, czyli czym jest ego, trochę definicji pojęć w mistycyzmie indyjskim

Temat jaźni (zwanej też ego) jest kluczowy dla terminologii mistycyzmu indyjskiego. W zasadzie można by przyjąć, że jaźń jest tym wokół czego wszystko się kręci. Wiec czym jest ta jaźń?

Zacznijmy od Bhagawadgity w której Kryszna wyjaśnia w drugim rozdziale czym jest jaźń:

Nie było bowiem chwili, w której bym nie istniał
Ja, ty czy wszyscy tutaj zebrani królowie.
Chwili takiej nie będzie także i w przyszłości.
W jednym ciele wędrówkę wiedzie byt wcielony

Z ciała chłopca, młodzieńca, do ciała starczego,
W której trwa nieprzerwanie nawet i po śmierci,
Przechodząc z ciała w ciało.

Bhagawadgita 2.12-13

Można zauważyć, że istnieje tu element wieczny. Taki który nigdy nie ulega „zabiciu”. Jest nim pewien „byt”. To właśnie jaźń. Innymi słowy my. Ja i ty.

Czasem na określenie tego używa się słowa ”dusza”. Według mnie nie jest to precyzyjne określenie. Ponieważ to słowo „dusza” pochodzi z kultury judeochrześcijańskiej gdzie mówi się o „duszy ludzkiej” czy o „posiadaniu duszy”. Od razu pojawia się pytanie więc czym jestem ja skoro coś mam? Jeżeli jestem „czymś” (czym?) które posiada „duszę” to znaczy, że mówimy o innym elemencie. Swoją drogą słowo psychologia pochodzi od greckiego psyche=dusza, to oznacza, że mówimy o o innym elemencie. Psychologia zajmuje się sprawami psychiki, a nie jaźni.

Czym jest jaźń?

Jaźń to ty. Jaźń to ten element który istnieje zawsze i to on zamieszkuje ciała. Również ciała zwierząt i roślin. Wyjście jaźni z ciała nazywamy śmiercią. Obserwujemy to zjawisko tak u ludzi jak roślin i zwierząt.

Dlatego wielcy Nauczyciele ucząc podstawowych zasad moralnych mówią: „nie zabijaj”.

Dlaczego zatem myślimy, że jesteśmy Jackiem lub Gosią, młodzi lub starzy? Ten element nazywa się „fałszywą tożsamością”, fałszywym „ja” (ahankara)

Pięć potężnych pierwiastków, „ja”, rozum, energia
Czy jedenaście zmysłów oraz pięć przedmiotów
Przez zmysły doświadczanych, pragnienie i żądza,
Nienawiść, szczęście, smutek, cielesność, świadomość
I przekonanie – są to rozmaite pola,
Które się przenikają i przeobrażają.

Bhagawadgita 13.5-6

Fałszywa i prawdziwa jaźń

Żyjąc i działając w tym świecie doświadczamy cierpienia i radości, ale ostatecznie wszystko kończy się śmiercią. Czy zatem skoro jesteśmy wieczni, jak podano powyżej, możemy odkryć tą wieczność w nas?

Tym zajmuje się właśnie indyjski mistycyzm. W szkole bhakti uczymy głównie relacji pomiędzy jaźnią i Jaźnią Najwyższą, Bogiem. Relacja pomiędzy tymi dwoma elementami jest miłosna i daje prawdziwe spełnienie dla jaźni.

Dlaczego? Ponieważ jaźń jest wieczna i tylko wieczna sytuacja jest jej pisana. Wszystkie inne sytuacje nie są naturalnym stanem. Prawdziwa tożsamość jaźni jest naszym naturalnym stanem.

Hari Om Tat Sat
Krysznakirtan

(Bhagawadgita tłum. Szuwalska)

(wyświetleń: 1932)